“Keuzes maken op basis van wetenschappelijk onderzoek”
De Santeon Onderzoeksagenda bestaat uit zes onderzoekslijnen. Kracht van de agenda is dat deze lijnen op allerlei manieren met elkaar verbonden zijn. Dat is logisch omdat waardegedreven zorg, het centrale thema, vele invalshoeken kent die allemaal in meer of mindere mate verband houden met elkaar. Dit thema gaat over patiëntwaarde: de zorguitkomsten in relatie tot de kosten.
Doelmatigheid van zorg. Volgens de lead op dit thema, Angelique Weel-Koenders, is dat de kern waar dit thema om draait. “Zorguitkomsten die er toe doen voor de patiënt in relatie tot de kosten, dat moet centraal staan in waardegedreven zorg.”
Wie de reumatoloog hoort, zou kunnen denken dat ze voorstander is van de forse bezuinigingsoperaties die we in de zorg links en rechts zien. Niets is minder waar. “De patiënt moet centraal staan. Als je kosten reduceert, moet je kijken naar wat dat met de kwaliteit van zorg doet. Als het gevolg van kostenreductie is dat we meer mortaliteit (sterfgevallen), morbiditeit (hoe vaak een ziekte voorkomt) en bijvoorbeeld meer opnames krijgen, dan draaien we aan de verkeerde knoppen. Maar het omgekeerde geldt ook: als een (digitale) interventie meer kost en zorguitkomsten nauwelijks verbeteren, durf daar dan ook mee te stoppen.”
Goede voorspellers voor betere zorg
Lennard Gilissen is co-lead op dit thema. Hij vindt dat ook goed gekeken moet worden naar de vraag of innovaties doelmatig zijn. “Kunstmatige intelligentie, monitoren op afstand; er zijn allerlei toepassingen, waarbij het maar de vraag is of de inzet ook écht doelmatig is. Dat geldt ook voor dingen die we al vele jaren doen. Geneesmiddelen waar vanuit het verleden een scala aan controles vast zit, die zelden tot verandering in het behandelplan van de patiënt leiden, maar wel belastend zijn en relatief veel geld en tijd kosten.”
Ook Mariska Hackert, senior-onderzoeker, ziet voorbeelden waar het anders kan. “Bij reumatologie doen we onderzoek naar het op- en afbouwen van relatief dure geneesmiddelen. In de praktijk zien we dat iedere specialist daar een eigen beleid in voert. Maar we zijn natuurlijk op zoek naar goede voorspellers voor een succesvolle, dus efficiënte op- en afbouw. Zodat we deze gepersonaliseerde strategieën vervolgens allemaal kunnen gebruiken.”
Gebruik de wetenschap
Hoe kunnen we op ziekenhuisniveau in de dagelijkse praktijk sturenpatiëntwaarde, kijkend naar een balans tussen zorguitkomsten en kosten? Levert die de zo vaak geprezen verkorte opnameduur bijvoorbeeld écht waarde op voor de patiënt, naast de kostenbesparing? Of leidt het tot slechtere zorg en komt die patiënt uiteindelijk toch (weer) terecht in dure zorg door nieuwe opnames en extra zorg van andere zorgverleners?
Het is een moeilijke discussie, die ook het medisch-ethisch vlak raakt. “Maar, door gebruik te maken van de juiste wetenschappelijke methodologieën en de enorme schat aan data in de Santeon-ziekenhuizen, kunnen we wel degelijk stappen zetten”, vinden de leden van de kernwerkgroep van dit thema. Hoe doelmatig is de inzet van medicatie of een andere interventie? Hoeveel gezondheidswinst levert het op en welk bedrag op organisatieniveau zit daar aan vast? Weel-Koenders: “Dat vraagt om een cultuuromslag. We moeten de wetenschap én de patiënt zelf gebruiken om goed te evalueren. Wetenschap is geen speeltje, het heeft een doel. En dat is om gezamenlijk te komen tot passende, dus waardegedreven zorg.”
Belangrijke keuzes maken
De kernwerkgroep wil graag betrokken worden bij de verbetertrajecten die al in gang zijn gezet, die op de rol staan of die nog als vraagstuk bij klinische teams leven. “Die verbinding moeten we maken”, stelt Weel-Koenders. “In de eed hebben we beloofd dat we het goede doen voor de patiënt, maar ook dat we de zorg toegankelijk houden voor de maatschappij. Daar hebben we dus ook echt een rol te vervullen. Dat moet niet door blind te bezuinigen, maar wel door goed, op basis van onderzoek, te ondersteunen bij het maken van belangrijke keuzes.”
Deel dit artikel op:
