Onderzoek naar het personaliseren van zorg: wat werkt echt?
Niet iedereen is gebaat bij eenzelfde aanpak. One size fits all past ook niet in de gezondheidszorg. Personaliseren is dan ook een van de pijlers bij het verbeteren en vernieuwen van zorg. Personaliseren zorgt ervoor dat de zorg goed aansluit op de persoonlijke behoeften van iedere patiënt. In dit thema van de Santeon Onderzoeksagenda zetten we nieuwe stappen op weg daar naartoe.
Personaliseren van zorg is een relatief nieuwe invulling van een oud onderwerp, vindt Willem Jan Bos, lead op dit thema. “In de Eed van Hippocrates beloven we dat we het belang van de patiënt voorop stellen. In de praktijk echter houden we nog te weinig rekening met dat belang.” De zorg personaliseren betekent dat we de behandelingen goed moeten blijven afstemmen op wat mensen willen én op wat hun eigenschappen zijn. “De balans tussen uitkomst van behandeling en de belasting voor patiënt én maatschappij, kan beter”, vindt Bos.
Informatieverstrekking en keuzeproces
Personaliseren van zorg heeft ook alles te maken met de oorspronkelijke opzet van evidence-based medicine. Ofwel: hoe maken we optimaal gebruik van de uitkomsten van wat wetenschappelijk bewezen is, de ervaring van de arts én de wensen van de patiënt? “Hoe gaat dít lichaam om met bepaalde medicatie en hoe staat het met de informatieverstrekking en het keuzeproces? Dat zijn de wezenlijke elementen.”
Maarten Deenen is co-lead van het thema personaliseren van zorg. “Medicijnen moeten werken, maar tegelijkertijd zo min mogelijk belasten. Via DNA-testen of andere type biomarkers krijgen we beter inzicht in de werking van medicatie, maar ook op basis van basale lichaamskenmerken (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling) kunnen we al steeds beter voorspellen welke medicatie en welke dosering voor een bepaald type mens het beste werkt. Door meer naar de individuele kenmerken van de patiënt te kijken, kunnen we de zorg voor de individuele patiënt verbeteren.”
Samen beslissen
Een ander element is de keuze van de patiënt. Senior onderzoeker Linda Oostendorp deed daar al eerder onderzoek naar. “Samen beslissen begint met het geven van de juiste informatie. Je moet aangeven dat er een keuze ís. Bos vult aan: “Daarbij gaat het niet alleen om de grote beslissingen, maar ook veel kleinere, die wel degelijk een flinke impact op mensen en hun omgeving kunnen hebben. Daarmee is dit thema meteen ook interessant voor bijvoorbeeld verpleegkundigen die met de patiënt over verschillende keuzes praten. Kies je bijvoorbeeld voor een zoutarm dieet? Prima, maar weet dan wel hoeveel inspanning dat kost en wat de gevolgen zijn voor je gezin, bijvoorbeeld. Het is belangrijk dat patiënten een keuze kunnen maken op basis van realistische verwachtingen.”
Stimuleren en ondersteunen
Het plan van aanpak van dit thema is inmiddels af. Overkoepelende doelstelling is dat klinische teams binnen de Santeon-ziekenhuizen gestimuleerd worden om onderzoek te doen naar het personaliseren van zorg. “Stimuleren én ondersteunen” benadrukken de drie. “Welke ideeën zijn er binnen de teams en hoe kunnen wij onze kennis inzetten bij bijvoorbeeld het schrijven van de subsidieaanvraag of het begeleiden van de onderzoekers?”
Bos benadrukt dat het hierbij gaat om een breed scala aan mogelijkheden. “Samen beslissen, gebruik van door patiënt gerapporteerde uitkomsten van zorg (PROMs) in de spreekkamer, meer inzicht in de eigenschappen van de patiënt, reactie op behandeling door thuismonitoring (Zorg bij jou) en medicatie op maat; laten we samen bewijzen dat iets werkt, zodat het in de richtlijnen opgenomen kan worden. Dat is de manier om steeds stapjes vooruit te komen en de zorg steeds verder te personaliseren.”
Deel dit artikel op:
