De FHIR-standaard als oplossing voor het veilig uitwisselen van zorgdata

Vijf belangrijke lessen

Deze zomer is de AI-gedreven software Pacmed Critical succesvol gekoppeld met het elektronisch patiëntendossier EPIC in het OLVG via FHIR. Dit zorgt voor een standaard manier van gegevensuitwisseling tussen Pacmed en EPIC. Lees hier wat de implementatie van FHIR in EPIC ons heeft geleerd.

De FHIR-standaard als oplossing voor het veilig uitwisselen van zorgdata

Een van de uitdagingen bij de inzet van AI in de zorg is de uitwisseling van data tussen verschillende IT-systemen en AI-applicaties. Pacmed Critical was al geïmplementeerd in het patiënt data management systeem (PDMS) Metavision in het OLVG. De twee systemen wisselden data uit via SQL queries; dit is een technische taal om informatie uit te wisselen. Omdat Metavision in het OLVG werd vervangen door EPIC, moest er een oplossing komen voor het realtime uitwisselen van data, omdat dit in EPIC niet kan met SQL queries.

EPIC on FHIR

EPIC heeft tools beschikbaar om FHIR applicaties te ontwikkelen; ‘EPIC on FHIR’ heten ze. FHIR is een internationale uitwisselingsstandaard die het mogelijk maakt informatie uit te wisselen tussen verschillende applicaties in de zorg. FHIR staat voor ‘Fast Healthcare Interoperability Resource’ en is ontwikkeld door Health Level Seven International (HL7). FHIR is ook de standaard voor gegevensuitwisseling die is benoemd in het Integraal Zorg Akkoord.

OLVG heeft met de ‘EPIC on FHIR’-tools een proces ingericht om de verschillende datasets aan elkaar te koppelen. De data worden via een EPIC FHIR API beschikbaar gemaakt. De API fungeert als een tussenlaag die de ene applicatie in staat stelt gegevens van de andere applicatie te gebruiken, zonder dat de interne details van de applicaties bekend zijn. Via de API doet de ene applicatie ‘verzoeken’ aan de andere en die geeft vervolgens een ‘antwoord’. Hierdoor is het voor Pacmed Critical mogelijk om near realtime data op te halen uit EPIC.

Een uitgebreid artikel over de implementatie van FHIR in het OLVG vind je hier.

Verdieping voor IT-specialisten

FIHR maakt voor de uitwisseling van data gebruik van moderne web-gebaseerde API technologie, inclusief HTTP(S)-gebaseerde RESTful protocollen, en de mogelijkheid om data te presenteren in JSON, XML of RDF formaat. Ook faciliteert FHIR het gebruik van data terminologiestandaarden zoals SNOMED-CT. Authenticatie verloopt via SMART on FHIR. Voor de ontwikkeling hiervan is gebruikgemaakt van de FHIR versie R4 implementatiehandleiding.

Eén standaard, één keer inrichten

De implementatie van FHIR maakt het voor Pacmed Critical mogelijk om gegevens op te halen uit het elektronisch patiëntendossier EPIC. Daarmee kan Pacmed Critical voorspellingen maken. Die informatie ondersteunt artsen bij medische beslissingen op de IC. Maar dat niet alleen: het voordeel van FHIR is dat er één manier is om gegevens op te vragen en uit te wisselen. FHIR helpt doordat het allerlei variaties in datastructuur, formaten en naamgeving uit de weg ruimt. Daarnaast hoef je maar één keer een FHIR API inrichten; daarna kan de API door verschillende systemen hergebruikt worden voor gegevensuitwisseling.

Belangrijkste lessen

Tijdens de implementatie van FHIR in EPIC hebben we vijf belangrijke lessen geleerd:

  1. De FHIR-standaard is een geschikte oplossing voor het veilig uitwisselen van zorgdata

Het voordeel van FHIR is dat er één manier is om gegevens op te vragen en uit te wisselen. Daarnaast hoef je maar één keer een FHIR API inrichten; daarna kan de API door verschillende systemen hergebruikt worden voor gegevensuitwisseling.

  1. Samenwerken en leren door te doen in de praktijk is de sleutel tot succes

Tijdens het project organiseerden het OLVG en Pacmed wekelijkse sessies voor technici en functioneel beheerders om FHIR API’s te ontwikkelen. Ook EPIC was hierbij betrokken. Belangrijk was om te begrijpen hoe EPIC data registreert en opslaat en hoe dit via de FHIR API kan worden opgevraagd. Nauwkeurigheid en volledigheid van de data waren hierbij cruciaal. Een goede testomgeving en FHIR testdata in het OLVG bleken hierbij heel waardevol.

  1. Harmonisatie van FHIR-inrichting in ziekenhuizen is cruciaal voor een eenvoudige gegevensuitwisseling

Hoewel FHIR een gestandaardiseerde datastructuur biedt, kunnen ziekenhuizen hun eigen inrichting bepalen. Dat kan leiden tot variaties in de toepassing van FHIR. Voor optimale schaalbaarheid en efficiëntie is het noodzakelijk dat ziekenhuizen een uniforme benadering van FHIR hanteren.

  1. Naast FHIR zijn aanvullende standaarden nodig voor de juiste interpretatie van gezondheidsgegevens

FHIR biedt geen definitie van medische concepten of de werkprocessen die tot data leiden. We hebben SNOMED CT, LOINC, en Zorg Informatie Bouwstenen (ZIBS) gebruikt om de data te definiëren en context te bieden, maar ZIBS dekt nog niet alle informatiebehoeften en specifieke FHIR-profiles ontbreken. Landelijke afstemming om wildgroei in eigen FHIR-resources te voorkomen is wenselijk.

  1. Doorontwikkeling van EPIC on FHIR kan de waarde voor de zorg vergroten

In de EPIC on FHIR-tool ontbreken sommige gegevens en de mogelijkheid om ongevalideerde data te gebruiken. Het verbeteren van EPIC on FHIR zou de efficiëntie en effectiviteit van zorgtoepassingen verhogen.

Deel dit artikel op: