Betere zorg voor CVA patiënten
Bij een beroerte (medische term: CVA ) krijgt een deel van de hersenen voor kortere of langere tijd geen zuurstof. CVA is een verzamelnaam voor zowel het herseninfarct als een hersenbloeding. Twee verschillende aandoeningen met vaak vergelijkbare, plotselinge uitvalverschijnselen zoals een scheve mond, verwarde spraak of een verlamde arm. Als dit langer dan een paar minuten duurt, beginnen hersencellen te sterven en treedt er blijvende uitval op. Een snelle start van de behandeling is daarom cruciaal om de kans op (blijvend) letsel te verminderen. Jaarlijks worden in Nederland ruim 40.000 CVA patiënten opgenomen in een ziekenhuis.
Sinds 2016 werken de Santeon ziekenhuizen actief samen aan het verbeteren van de zorg rondom CVA. Inmiddels hebben de ziekenhuizen met name door tijdwinst belangrijke verbeteringen in de zorg voor deze patiënten gerealiseerd.
Hieronder staat een infographic met klinische uitkomstinformatie. Voor mensen die een herseninfarct hebben doorgemaakt en direct vanuit het ziekenhuis naar huis gaan, is een patiëntgerichte infographic over de gevolgen van een herseninfarct beschikbaar via de website van het Experiment Uitkomstindicatoren.
Resultaten Santeon
Het aantal patiënten is gebaseerd op de groep patiënten met een hersenbloeding die via de Spoedeisende Hulp is opgenomen in een periode van 6 maanden in 2018 (exclusief verwezen patiënten).
Het aantal patiënten is gebaseerd op de groep patiënten met een herseninfarct die via de Spoedeisende Hulp tussen oktober 2019 en maart 2020 (exclusief verwezen patiënten).
Aantal patiënten
In Santeon ziekenhuizen
174
Hersenbloeding
1579
Herseninfarct
Aantal behandelde patienten
Hersenbloeding
Herseninfarct
Bij een hersenbloeding zijn er in de acute fase – behalve verlagen van de bloeddruk – geen behandelmogelijkheden.
Bij een herseninfarct zijn er in de acute fase verschillende behandelingen mogelijk. De intra-arteriële behandeling wordt niet in ieder ziekenhuis gegeven. Canisius Wilhelmina ziekenhuis, Maasstad ziekenhuis, OLVG en Martini ziekenhuis hebben afspraken met ziekenhuizen in de regio waarnaar patiënten worden doorverwezen.
Als behandeling in de acute fase niet mogelijk is, gaan patiënten rechtstreeks naar de stroke unit voor verder onderzoek naar de oorzaak, behandeling van risicofactoren en opstarten van revalidatie.
Behandelingen
Verschillende soorten behandelingen in een Santeon ziekenhuis* die mogelijk zijn bij een herseninfarct.
Behandelingen
Intraveneuze trombolyse*
Intra-arteriële behandeling*
De snelheid waarmee patiënten behandeld worden met trombolyse (als dit mogelijk is), is bepalend voor het succes van de behandeling. Het is daarom van belang om bij een CVA zo snel mogelijk de huisarts of 112 te bellen en naar de spoedeisende hulp te komen. Als na het begin van de CVA 4,5 uur is verstreken, dan heeft intraveneuze trombolyse geen zin meer. Een intra-arteriële behandeling is soms nog tot 24 uur na het ontstaan van het CVA mogelijk.
Tijd tot behandeling
De snelheid waarmee patiënten een trombolysebehandeling krijgen (als dit mogelijk is), is bepalend voor het succes van de behandeling.
27
minuten
Tijd tot behandeling
minuten
Leeftijd
Leeftijd 75 +
Hersenbloeding
Herseninfarct
Herseninfarct
Het herseninfarct komt het meeste voor. Een deel van de hersenen krijg te weinig bloed, waardoor het hersenweefsel is beschadigd. Dit kan ontstaan door lokale trombose of doordat een stolsel van elders wordt versleept naar de hersenen en daar vastloopt. Een stolsel kan afkomstig zijn uit de halsslagaderen of uit het hart. Het achterliggende deel van de hersenen krijgt hierdoor te weinig zuurstof en raakt beschadigd.
Hersenbloeding
Een hersenbloeding ontstaat door gesprongen bloedvat. Dit kan veroorzaakt worden door afwijkende bloedvaten of door zwakke plekken. Ook speelt hoge bloeddruk vaak een rol.
Verhouding
Verhouding hersenbloeding / herseninfarct
Dit is de verhouding vrouw/man.
Verhouding vrouw/man
Verhouding Man/Vrouw
Hersenbloeding
Herseninfarct
Patiënten met een bloeding zijn vaker ernstiger aangedaan en hebben minder kans op goed herstel.
Bij publicatie was de data van CWZ over hersenbloeding niet beschikbaar.
Verblijfplaats na ontslag
Na ontslag uit het ziekenhuis verblijven patiënten op de volgende plaatsen:
24%
Thuis
9%
Revalidatiecentrum
5%
Verpleeghuis
24%
Geriatrisch revalidatie verpleeghuis
59%
Thuis
7%
Revalidatiecentrum
2%
Verpleeghuis
20%
Geriatrisch revalidatie verpleeghuis
Verblijfplaats na ontslag
Hersenbloeding
Herseninfarct
Soms is de beroerte zo ernstig dat patiënten hieraan overlijden. Dit is bij bloedingen vaker het geval dan bij herseninfarcten. Sommige ziekenhuizen maken de keuze om hun patiënten voor palliatieve zorg wel of niet over te plaatsen naar een hospice. Dit kan van invloed zijn op het sterftecijfer.
Overleving
Na ontslag uit ziekenhuis
Overleven bij ontslag
Hersenbloeding
Herseninfarct
De NIHSS brengt de neurologische kernmerken van een patiënt met een CVA in kaart en is een maat voor de ernst van het CVA. Het meetinstrument bevat de onderwerpen: niveau van bewustzijn en aandacht, zicht, motorische en sensorische functies, nalatigheid en taal- en spraakproductie. Er is sprake van een totaalscore (0-42). Een hogere score komt overeen met een ernstigere vorm van CVA.
Ernst van CVA
National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) score tijdens opname in het ziekenhuis na een herseninfarct
NIHSS 0-4
NIHSS 5-15
NIHSS 16-42
Wat zijn de verbeteringen voor onze CVA patiënten?
Hieronder de belangrijkste verbeteringen in de Santeon ziekenhuizen.
Snellere start behandeling
Vaak wordt een CVA behandeld met een krachtige bloedverdunner via een infuus, om het stolsel dat het herseninfarct veroorzaakt heeft op te lossen. Een snelle start van de behandeling is daarbij essentieel. Voor deze zogenaamde “door-to-needle time” is het landelijk streven om de behandeling, na aankomst in het ziekenhuis, binnen 30 minuten te starten. Elke minuut langer betekent dat er meer hersencellen afsterven, dus “time is brain”. In 2017 lag de landelijke door-to-needle time op 24 minuten net als de Santeon ziekenhuizen. De Santeon ziekenhuizen zetten verbetermaatregelen in, waardoor CT-scans sneller gemaakt kunnen worden en alle onderzoeken beter op elkaar afgestemd zijn.
Minder complicaties
Complicaties tijdens een ziekenhuisopname, zoals een infectie of verwardheid (delier), vertragen het herstel van een patiënt en moeten dus zoveel mogelijk voorkomen worden. Uit analyse van de verzamelde data blijkt dat minder dan 13% van de CVA patiënten in Santeon ziekenhuizen een infectie krijgt. En minder dan 7% een delier. Landelijke cijfers over deze indicatoren zijn niet bekend. De Santeon ziekenhuizen blijven deze resultaten echter monitoren en daar waar mogelijk verbeteringen doorvoeren om de complicaties nog verder terug te dringen.
Kortere verblijfsduur
Een CVA patiënt verblijft na een ingreep meestal rond de 4 dagen in een Santeon ziekenhuis. Een aanzienlijke groep patiënten verbleef echter 14 dagen of langer, vaak wachtend op revalidatiezorg buiten het ziekenhuis. Inmiddels zijn diverse verbeterinitiatieven gestart om overgang naar revalidatie te versnellen, zodat patiënten sneller kunnen herstellen buiten het ziekenhuis. Onnodig langer verblijf in het ziekenhuis is een landelijk probleem met grote gevolgen voor de zorguitkomsten en -kosten. Santeon ziekenhuizen werken intensief samen met verpleeghuizen en revalidatiecentra om de zorg in de keten te verbeteren en te versnellen.
Betere informatie voor patiënten
In het kader van samen beslissen willen we samen met de patiënt de voorkeur voor ontslagbestemming bepalen. Hievoor ontwikkelen we informatie voor patiënten en zorgverleners, training voor zorgverleners en een digitale keuzehulp ter ondersteuning van het samen beslissen. Dit doen we binnen het Experiment Uitkomstindicatoren samen met de Santeon ziekenhuizen.
Samen Beter CVA publicatie
De zeven Santeon ziekenhuizen
Onze topklinische ziekenhuizen bevinden zich verspreid door Nederland. Zo is er altijd wel een Santeon ziekenhuis in de buurt, omdat wij vinden dat zorg toegankelijk moet zijn.
Ziekenhuis
Ziekenhuis
Ziekenhuis
Spectrum Twente
Ziekenhuis